Euthanasie  bij mensen met een dementie.

geschreven door Mieke Kisal.

Binnen de wet euthanasie is er ruimte voor euthanasie bij dementie, maar niet iedereen met een verzoek  voor een vrijwillig levenseinde krijgt de hulp die hij of zij graag zou willen(Rijksoverheid,z.j.).

Doordat de vergrijzing in Nederland groeit is er ook sprake van toenemende dementie binnen deze groep in de samenleving. Er is gebleken dat de vraag voor euthanasie binnen deze groep steeds groter word. Daardoor is er een grote vraag om een regeling hiervoor te treffen zodat een in de ogen van deze mensen een onwaardig levenseinde kan worden voorkomen (Nvve, z.j.).

In de Nederlandse Euthanasiewet is dan ook wettelijk vastgelegd waar men aan moet voldoen wettelijk gezien, zodat ook bij dementie dit levenseinde verzoek kan worden ingewilligd. Wel is het zo dat ondanks de ruimte binnen de wetgeving, deze wens niet altijd word ingewilligd.

Voor een arts moet de vraag hiervoor duidelijk onderbouwd zijn en aan alle zorgvuldigheidseisen moet worden voldaan. Een van de eisen is dat er sprake moet zijn van ondraaglijk en uitzichtloos leiden. Daarnaast speelt de eigen afweging van een arts soms ook mee hierbij (Knmg, z.j.).

Wat is uitzichtloos leiden bij dementie dan; het word steeds erger en je word niet meer beter. Conclusie is dan dat het ondraaglijk lijden in het geval van dementie is gebaseerd op psychisch lijden.

De afgelopen jaren is er sprake van meerdere meldingen van euthanasie en hulp bij zelfdoding bij dementie in een vroeg stadium, de zogeheten wilsbekwaamheid fase  dit is door de toetsingscommissies bevestigd Artsen zijn in de praktijk niet altijd bereid om euthanasie toe te passen wanneer er sprake is van dementie in een ver gevorderd stadium. Men staat dan vaak voor een groot dilemma, omdat het moeilijk is om overtuigd te worden dat er sprake is van ondraaglijk lijden wanneer een helder gesprek met een patiënt niet mogelijk is. In dat geval word er zelden het verzoek om euthanasie ingewilligd. Daarin spreekt het moreel besef van een arts naast de wet en regelgeving een grote rol. Hij heeft tenslotte een eed van Hippocrates afgelegd waarin hij geen kwaad doet en oordeelt naar best vermogen. (Nfu,2009 ). Wanneer iemand zich niet meer goed kan verwoorden door dementie komt de wet en de eed van Hippocrates dan ook naar boven. Dat dit geen licht genomen besluit is mag duidelijk zijn, het is niet niks om actief en bewust het te leven te beëindigen en dat je hier als arts mede verantwoordelijk voor bent.

Het is dus duidelijk dat er binnen de regels van de wet, hulp bij zelfdoding bij euthanasie alleen mogelijk is als er sprake is van beginnende dementie en men nog wilsbekwaam is en het verzoek duidelijk kan verwoorden. Men wordt gezien als wilsbekwaam, als men in staat is om de eigen belangen te behartigen en goed te kunnen verwoorden(dementie,2017).Vaak is het zo dat een dementerende niet meer in staat is om zijn eigen belangen en wensen te behartigen of uit te spreken, in dat geval is iemand wilsonbekwaam. Als een patiënt zich niet meer kan verwoorden of goed kan uiten, is er een mogelijkheid van een behandelverbod. Dit is een legaal stuk waarin men kan laten vastleggen dat men niet meer behandeld wil worden. Dit gebeurt dan gebeurt dan met de rede dat er voor de persoon in kwestie geen sprake meer is van een waardig bestaan. In dit behandelverbod wordt ook beschreven dat er geen voeding, vocht of medicatie meer mag worden toegediend (Nvve, z.j.).

Als er sprake is van dementie is het belangrijk dat er van te voren zo'n behandelverbod met daarin een aangewezen gevolmachtigde is opgesteld. De gemachtigde kan de wens van de patiënt dan aan de arts voorleggen waardoor het behandelverbod van kracht wordt.

Het zou mooi zijn wanneer er binnen de wet en regelgeving die er nu ligt meer mogelijkheden zijn voor mensen met dementie met een euthanasie vraag. Wanneer deze wetten zouden worden aangepast en uitgebreid, zouden artsen ook betere afwegingen kunnen maken om de hulpvraag bij euthanasie meer in te willigen.

Bron: www.NVVE.nl/ wat-euthanasie/euthanasie-bij-dementie (geraadpleegd 25-3-2017) .