De religieuze visie van verschillende culturen.

De allochtonen in Nederland hebben vaak weinig kennis en ervaringen over de zorg in de palliatieve fase,  ze hebben vaak familieleden in het  land van herkomst wonen en zijn vaak niet op de hoogte van het aanbod van de voorzieningen in Nederland.  Allochtonen doen op dit moment weinig beroep op de palliatieve zorg. In de toekomst kan dit veranderen. Er zijn verschillende redenen waarom allochtonen weinig beroep doen op de palliatieve zorg

Moslims.

De basis van de religie van de moslims is het geloof die hun een wereldbeschouwing geeft en een visie op het bestaan. De Moslims geloven in Allah.  De vrucht van dit geloof is religiositeit: overgave aan Allah. De moslim gelooft dat alles van Allah komt. Het goede, het kwade, gezondheid, ziekte en dood. Hij gelooft dat de dood geen eindbestemming is. De meeste Moslims willen helder de dood intreden om de geloofsbelijdenis nog te kunnen uitspreken. Om die reden wijzen de meeste moslims palliatieve sedatie, die deel kan uitmaken van palliatieve zorg af.

Ziekte beleving

De beproeving en de genezing zit in handen van Allah. Dus zij zien altijd hoop. Enkele Moslims zien een ziekte als een straf. De Koran zegt dat god geen ziekte naar de aarde brengt zonder een remedie voor die ziekte te geven. De Moslim gelooft dat Allah alles heeft voorbeschikt en wat men mee maakt een bedoeling heeft. Bij een ziekte ziet de Islam godsdienst als een belangrijke basis voor de genezing van de ziekte. Binnen de Islam kent men een geneeswijze waarbij genezingskracht ontleend wordt aan de koranverzen. Het geldt niet als alternatief voor de reguliere geneeswijze maar als aanvulling. De benadering bestaat uit reciteren van de Koran en het oplezen van smeekbeden.

Rituelen rondom overlijden.

Moslims denken dat Allah het uur van de dood vaststelt. Allah helpt de stervende.  De herinneringen aan het leven worden naar voren gehaald en de stervende wordt niet alleen gelaten. Dit helpt de stervende om het aardse leven los te laten. Er wordt voor de stervende gebeden en de geloofsbelijdenis wordt uitgesproken. De stervende wordt met het gezicht naar Mekka gelegd. Er zijn 4 belangrijke plichten bij de Islamitische gemeenschap vastgesteld.

1. De overledene moet ritueel gewassen worden.
2. De overledene moet in een lijkwade gewikkeld worden.
3. Er moet een begrafenisgebed (salat al-janaza) gehouden worden.
4. De overledene moet zo snel mogelijk begraven worden.

Veel moslims willen in hun land van herkomst begraven worden.

Passende zorg in de laatste levensfase.

Passende zorg in de laatste levensfase is, aandacht geven aan de mens in het geheel. De patiënt helpen om zijn situatie. De patiënt wordt geconfronteerd met zijn dood dit betekent dat hij vooral met geestelijke aspecten worstelt als ook met het loslaten van dierbaren. Schakel een geestelijke verzorger in. De geestelijke verzorger neemt verkeerde denkbeelden over het geloof weg. Er moet rekening gehouden worden met zijn achtergrond, geloof, en cultuur. Moslims willen zo helder mogelijk sterven zodat ze tot het laatst toe smeekbeden kunnen opzeggen om vergeving te vragen aan Allah.  Pijn en lijden horen bij het leven volgens de islam(Bakir,2014).

Caribisch.

In Nederland wonen naar schatting 138.000 Caribische Nederlanders, een Antilliaan of Arubaan. De meerderheid is rooms-katholiek en sommige zijn protestant.  Veel gebeurtenissen, zoals het krijgen van een blauwe plek, of het binnenvliegen van een grijze- of zwarte vlinder worden beschouwd als voorbodes van de dood.

Tradities rondom overlijden.

Na het overlijden worden kopspelden uitgedeeld aan het rouwbezoek. Het bezoek speldt deze aan de overledene. Het is onbekend waar deze traditie vandaan komt. Een deel van hen  denkt dat het misschien bedoeld is om de geest van de dode in het lichaam vast te prikken. Alhoewel deze traditie bij de Caribische kring steeds minder wordt.

Als de kinderen van de overledene nog jong zijn wordt de lengte van het kind gemeten met een touw. Het touw wordt afgeknipt en in de kist gedaan. Dit doen ze zodat de geest niet meer terugkeert om iets te zoeken.

De familie verzorgt de overledene, en soms wordt de overledene .

verzorgt door een speciale was groep. De overledene wordt thuis of in een rouwcentrum opgebaard.

Na het overlijden wordt er niets weggegooid en schoongemaakt. Dit heeft tot doel om ervoor te zorgen dat de ziel of geest van de overledene zich niet verstopt in water, voedsel en geen bezit kan nemen van andere mensen. Dit heeft overigens niets te maken met het verjagen van boze geesten.

Het is een verplichting om op rouwbezoek te gaan als je de overledene kent daarom kan het erg druk worden. Het bezoekersaantal kan daarom oplopen tot 3 a 4 honderd mensen.

 

Na overlijden.

Na de begrafenis volgt een periode van 8 dagen rouw, waarin er litanieën worden gebeden door een voorbidster. De voorbidster is meestal een vrouw van boven de 50 jaar. Zij vraagt God om de overledene bij zich te nemen en om troost te schenken aan de nabestaanden. Daarbij kan iedereen zijn emoties de vrije loop laten gaan.

Chinezen .
De Chinezen in Nederland vormen geen homogene groep. Ze zijn afkomstig uit de Volksrepubliek China, Taiwan, Hongkong, Macao, Maleisië, Singapore, Indonesië, Vietnam, Suriname en de Antillen. In Nederland wonen ongeveer 80.000 Chinezen.

Tradities rondom overlijden.

Chinezen delen hun erfgoed. Het land is zo groot dat er  Grote verschillen zijn in tradities rondom het overlijden. In het algemeen praten Chinezen niet over de dood.

In de Chinese wereld  heb je drie geestelijke stromingen: confucianisme, taoïsme en boeddhisme. Daarnaast zijn er  ook Chinezen die het christelijk geloof aanhangen

De Chinezen geloven in twee zielen. De spirituele ziel  gaat na het overlijden naar de plaats voor de geboorte: het westelijke paradijs. De tweede ziel heet  de po- ziel, deze ziel blijft nog een tijdje aan het lichaam verbonden. De lichaamsopening wordt verbonden met een stukje Jade om te voorkomen dat de po-ziel te snel uit het lichaam verdwijnt.

Voor de begrafenis branden ze namaak geld. Dit verbranden van geld staat symbool voor rijkdom wat men de dode in de andere wereld toewenst. Ook worden gelukbrengende symbolen verbrand, zodat de geest van de overledenen van alle gemakken is voorzien. Chinezen geloven dat de overledene een lange reis gaat maken. Deze reis duurt 7 keer 7 dagen. De overledene passeren 7 hemelen en 7 hellen. Daarom krijgt de overledene ruim voldoende geld, eten, meerdere lagen kleding en allerlei voorwerpen mee die van pas kunnen komen voor de lange reis De overledene wordt verzorgd door een geestelijke met hulp van de familie. Alles wat de overledene heeft aangeraakt wordt mee begraven. Als een vrouw is overleden wordt zij altijd door een vrouw verzorgd. De oudste zoon zorgt voor de laatste maaltijd van de overledene door rijst in de mond te stoppen. Soms wordt er een parel, eenden ei of ganzen ei in de mond gestopt. Dit staat symbool voor het opnieuw geboren worden in het hiernamaals.

Er wordt een spiegel bij het voeteinde gelegd om te voorkomen dat er nog iemand sterft.
Als de kist wordt gesloten draaien de nabestaande zich om, om te voorkomen dat de ziel met hen meegaat. De nabestaande eten lange opengesneden noedels als symbool dat ze nog lang en een gezond leven mogen hebben.

De dag voor de begrafenis wordt de lievelingsmaaltijd van de overleden persoon gegeten, er wordt wierook verbrand en alle lichten blijven aan tot na de begrafenis zodat de overledene afscheid kan nemen van zijn/haar omgeving.

Tijdens de begrafenis wordt vuurwerk afgestoken om de geesten weg te jagen. Alle aanwezigen krijgen een rode envelop. Hierin zitten 3  dingen zoals en snoepje deze staat symbool voor geluk, het muntje dit is om iets terug te geven van geld dat men kwijt is  aan de begrafenis en een draadje dit  moet je dragen om je pols als teken van rouw. 

Na overlijden.
Tijdens Ching Ming-feest (maanfeest) in augustus/september en tijdens Chung Yuan (het hellefeest) in maart/april worden de doden herdacht. Tijdens de herdenking wordt op de begraafplaats kleren, eten en drinken gelegd en er wordt wierook verbrand.

Christendom.

Ongeveer 1/3 van de Nederlanders is lid van een christelijke kerk of voelt zich daaraan verwant. In Nederland neemt het kerkbezoek sterk af, terwijl de evangelische kerken groeien. Deze groei kan deels verklaard worden door de toename van migrantenchristenen in Nederland.

De meeste Nederlanders voelen zich wel verbonden met de christelijke feesten en rituelen.  De christenen geloven in het leven van  Jezus van  Nazareth die op aarde is gekomen en de dood heeft overwonnen. Zij geloven in meer of mindere mate in het eeuwig leven na de dood. De dood is voor de christenen een Mysterie. Sommige   hopen op een hemels leven of hopen hun overleden dierbare weer te zien na hun dood en andere hopen dat ‘het goed zal zijn’.

Streng gelovigen die een sterk zonde en schuldbesef sterk hebben vinden de dood beangstigend.  Zij denken dat ze zich aan god moeten verantwoorden.

Je hebt twee verschillende soorten stromingen binnen het christendom. Je hebt de katholieke- en de protestantse stroming

Katholieke tradities.

De katholieke kerken staan altijd in verband met Jezus die herinneren de gelovigen eraan dat ze moeten omzien naar mensen. In de laatste levensfase ontvangen de katholieken het sacrament van de zieken. Hier is de familie bij aanwezig. Het sacrament van de zieken helpt de zieke zich klaar te maken voor de ontmoeting met god. Zij zien dood niet als een einde. Zij vieren het sacrament. Het sacrament der zieken heeft een aantal vaste elementen: de biecht of bezinning, de zalving waarbij de pastor met gewijde olie bij de stervende op het voorhoofd en de beide handen een kruisteken maakt, de zegen met handoplegging en de eucharistieviering waarbij gelovigen de heilige hostie ontvangen. Met het sacrament der zieken ontvangt de stervende de absolutie, de vergeving van zonden.

Tijdens het sacrament brandt er een kaarsje als symbool voor verbondenheid met Jezus.

Tradities na overlijden.

In de katholieke traditie wordt de overledene begraven maar steeds vaker kiest men om gecremeerd te worden. De avond voor de uitvaart wordt er een mis gehouden en er wordt vaak de gelegenheid gegeven om persoonlijk afscheid te nemen van de overledene. Tijdens de uitvaart gaat er een collecte rond. Met deze bijdrage worden missen opgedragen ter herinnering aan de gestorvene. De uitvaartdiensten worden de laatste jaren steeds persoonlijker. Men kiest zelf hoe de dienst gaat verlopen. De gebeden en liedjes worden door de familieleden gekozen.

Niet alleen direct na het overlijden wordt de overledene herdacht in de parochie maar ze worden ook herdacht gedurende een langere periode. De overledenen worden ieder jaar herdacht tijdens Allerzielen op 2 november en het is gebruikelijk, vooral in het zuiden van het land, om op de datum van het overlijden jaarlijks een mis te laten opdragen. Op deze dag bezoeken de nabestaanden het graf of de graven van familieleden. Ze maken het graf schoon en zetten verse bloemen neer.

Protestanten.

De protestanten hebben geen specifieke rituele rondom sterven. Wel is er een gebed, de Bijbellezing en de zegen. Bij de protestanten is het niet per se noodzakelijk dat de predikant of een ouderling aanwezig is. Bij de katholieken is de aanwezigheid van de priester bij de sterf rituelen wel belangrijk. Bij de protestanten is het belangrijk dat men omziet naar elkaar. Rond het sterfbed kan de predikant geestelijke steun bieden, maar ook familie, vrienden en kerkgenoten hebben hier een taak.

Tradities na overlijden

De protestanten vinden het gebruikelijker als de overledene wordt begraven.  Er is geen vaste omschrijving voor de uitvaardienst. De protestantse kerken zijn naar mate somber.   De inhoud van het geloof staat centraal tijdens de uitvaart. De kerkdiensten hebben veel aandacht voor het gesproken woord. De somberheid is ook terug te zien in het rouw--bezoek. Bloemen en versieringen zijn niet gebruikelijk. In de loop  der jaren is hier wel verandering in gekomen. De zondag na het overlijden wordt de overledene herdacht in een kerkdienst. Eenmaal per jaar worden de namen van de overledenen genoemd in de kerkdienst (Yarden,z.j.)